Sulama amacıyla yapılan gölet, tarihi köyü tarihe gömmeye hazırlanıyor
Duygu Kıttır
DERSİM-Dersim’in Hozat ilçesine bağlı Kalecik köyü, 2012 yılında hazırlanan ve 2021 yılında üretime başlanan gölet projesi nedeniyle sular altında kalacak. Arıcılık, hayvancılık ve tarım faaliyetlerinin yürütüldüğü köyde, Yeşil Segedik kaya mezarları da dahil olmak üzere pek çok tarihi eser bulunuyor. , Surp Kevork Kilisesi ve kırsal kesimdeki yollarda ibadethane olarak inşa edilen şapeller.
‘SADECE TOPRAKLAR DEĞİL, MANEVİ TARİHİMİZ DE SU ALTINDA OLACAK’
Tabasu Proje Mühendislik tarafından ihalesi yapılan Cevizlidere Barajı Sulama Projesi’nin Cevizlidere, Bozağaç, Ulukale, Doğan, Payamdüzü, Akçapınar köylerinde toplam 26.360 dekar tarım arazisinin sulanmasına hizmet edeceği kamuoyuyla paylaşıldı. , Sarıbalta, Uzungöl. Ancak Kalecik köyü muhtarı Celal Varo, proje kapsamında yapılacak kamulaştırmayla “İnsanların evlerini, tarım arazilerini, mezarlıklarını, tüm yaşam alanlarını tamamen yok edecekler” diyor. Varo, 2012 yılında başlayıp ilerleyen süreci şöyle anlatıyor: “Aslında ilk planlanan yer Çemişgezek’e bağlı Cevizlidere köyü. Oradaki siyasi baskıdan dolayı projeyi bizim tarafımıza götürdüler. Zamanında gelen görevliler şunları söyledi: Köylülerin ilgisini çekecek proje için yüksek meblağlar ödenecekti. 2019 yılında uygulamaya başladık.” “Durdurmak için dava açtık. Projeye sulama göleti deniyor ama çok büyük bir gölet. Bütün köyü sular altında bırakabilecek bir proje. Köylülerin tamamı projeye karşı. İnsanların mezarları bile sular altında kalacak. Su baskını, maddi zararın yanı sıra büyük manevi zarara da yol açıyor.”
‘Tarım ÖLECEK, HAYVANCILIK YAPACAĞIMIZ YER YOK’
Kamulaştırma kararıyla kendilerine yeni bir yerleşim alanı gösterilip gösterilmediğine ilişkin Varo, şu bilgileri veriyor: “Yerleşimle ilgili bazı taleplerimiz vardı. Köy sular altında kalacağı için halkı yerleştirecek bir yerleşim alanı bulun dedik. Yerleşimle ilgili bazı taleplerimiz vardı. Yakın köylerdeki yerler önerildi.”Tarım öleceği için sadece hayvancılıkla yetineceğiz’ projesiyle köyün meralarından yararlanacak yeni bir yer istedik. Mevcut yerlerin orman arazisi olduğunu ve bunları özel kanunlar dışında sağlayamayacaklarını belirttiler. Bu konuda ısrarlıyız. Onlar da bunun üzerinde çalışıyorlar ama henüz bir sonuç yok.”
‘PROJE YAŞAM ALANLARINI VE KÜLTÜR VARLIKLARINI SULARDA TAŞIYACAK’
Köylü temsilcisi avukat Özgür Ulaş Kaplan, projenin iptali için açılan davanın Danıştay aşamasında olduğunu, mülk sahiplerinin ilgili arazi üzerindeki arazilerine kamulaştırma işlemleri yoluyla devlet tarafından el konulacağını bildirdi. Kaplan, “Cevizlidere Barajı Projesi ve Sulama Göleti, kum ocağı ve birçok tesisin bir arada inşa edileceği bir baraj projesidir. Proje alanları birçok köyü kapsıyor ve üretim yapılan köylerde ciddi çevresel tahribat meydana gelecek. Tarım alanları arıcılık faaliyetleri olumsuz etkilenecektir. Bölgede doğal sit alanıdır.” Kültürel anlamda korunması gereken arkeolojik buluntular, kaya mezarları ve şapeller bulunmaktadır. Bunların çok yakınındaki alana baraj yapılması tarihi alanlara ciddi zararlar verecektir. Tarım alanlarının sular altında kalması nedeniyle köylülerin bir kısmı göç etmek zorunda kalacak. Bu anlamda köylüler projeye yaşam alanlarına müdahale edeceği için karşı çıkıyor. Ancak daha önceki yıllarda aldığımız ÇED raporlarının hukuka uygun olduğu gerekçesiyle açtığımız davalar kabul edilmedi. Hukuki süreci bekliyoruz.” ifadelerini kullandı.